با عضو تازه بدن که از آن خبر ندارید، آشنا شوید - گردشگرها

شاید با وجود سابقه طولانی مدت علم پزشکی و کالبدشکافی بدن انسان، تصور کنیم که تمامی اعضا بدن برای دانشمندان شناخته شده هستند؛ با این حال انتشار خبر یافتن یک عضو ناشناخته بدن در قسمت سر نشان داده که تمامی رمز و راز های جسم ما تا به امروز آشکار نشده اند.

محققان می گویند که این اندام به شکل دو غده بزاقی مخفی درون سر ما بوده که در کمال شگفتی، در چند قرن گذشته هیچ دانشمندی متوجه وجود آن نشده است.

این محققان از کشور هلند و به یاری نوعی تجهیزات پیشرفته اسکن با نام PSMA PET/CT و به صورت کاملا اتفاقی، متوجه وجود این عضو ناشناخته بدن شدند.

کشف اندام ناشناخته بدن

پژوهشگران هلندی زمانی که مشغول آنالیز شرایط بیماران مبتلا به سرطان پروستات بودند، مقداری گلوکوز رادیواکتیو را به بدن این افراد تزریق کردند. چنین روشی در کنار استفاده از اسکن PSMA PET/CT می تواند محل دقیق تومور ها در بدن انسان را تعیین کند؛ اما در کمال تعجب، ماده مورد نظر در قسمت دیگری از بدن و جایی که کسی انتظار آن را نداشت، ظاهر شد. دانشمندان مشاهده کردند که گلوکز رادیواکتیو به کار رفته پشت قسمت بالایی حلق را نورانی نموده بود.

قسمت های نارنجی رنگ عکس بالا سایر غده های بزاقی سر هستند و بخشی که با فلش های آبی نشان داده شده، همان عضو نو و مرموز بدن است. وتر ووگل (Wouter Vogel) از موسسه سرطان هلند می گوید که بدن انسان شامل سه جفت غده بزاقی بزرگ می گردد، اما هیچ کدام از این جفت ها در پشت قسمت بالایی حلق قرار ندارند.

ووگل اظهار نموده که در گذشته وجود بیش از یک هزار غده میکروسکوپی ترشح نماینده مخاطی در این قسمت از بدن اثبات شده بود، اما کسی انتظار نداشت تا این اندام ناشناخته بدن در قسمت مورد نظر حضور داشته باشد. همان طور که می دانیم، بزاق دهان مایعی بسیار مهم برای فرآیند هضم غذا بوده که معمولا به وسیله سه جفت غده بزرگی که به آن ها اشاره شد، ترشح می گردد.

از طرف دیگر هزار غده کوچک بزاقی هم در سراسر دهان گسترده شده اند که بخش کوچکی از بزاق مورد احتیاج ما را تامین می نمایند، با این حال تماشا هیچ کدام از غده های کوچک مورد نظر بدون میکروسکوپ امکان پذیر نیست.

کالبدشکافی اجساد

تمامی این ها در حالی بوده که ووگل و تیمش از وجود یک جفت چهارم از غده های بزاقی در پشت بینی و بالای سقف دهان، نزدیک به مرکز سر انسان خبر می دهند. جفتی که تا به امروز وجود آن به وسیله هیچ دانشمندی کشف نشده بود و با در نظر گرفتن قرن ها پیشرفت چشم گیر علم پزشکی و آناتومی شناسی، در سال 2020 برای اولین بار پیدا شده است.

محققان در مقاله منتشر شده اعلام نموده اند که بافت و تعیینات این اندام ناشناخته بدن با سایر غدد بزاقی ما همخوانی داشته و نام غده های لوله ای (tubarial glands) برای آن انتخاب شده است.

ووگل و تیمش به یاری دستگاه PSMA PET/CT تمامی صد بیمار مبتلا به سرطان پروستات داوطلب شده برای تحقیقات را مورد آنالیز قرار دادند و به علاوه، برای تایید وجود این جفت غده در بدن انسان، جسد یک زن و مرد هم کالبدشکافی شد. همان طور که انتظار می رفت، غده های لوله ای شکل مورد نظر در همان قسمتی که اعلام شده، قرار داشتند.

محققان می گویند که مجرا هایی برای ترشح بزاق در این غده ها وجود داشت و در کمال تعجب، توصیفات پیشین دانشمندان و آناتومی شناسان از ساختار این قسمت از سر انسان، با آنچه اسکن نو نشان می دهد، تطابق ندارد. گفته شده که به احتمال قوی، نقش این اندام ناشناخته بدن به وجود آوردن مایعاتی بوده که به هنگام قورت دادن و مرطوب سازی قسمت بالایی سقف دهان، به کار می آیند.

تحقیق در خصوص این اندام ناشناخته بدن

در خصوص علت این مسئله که چرا تا به امروز وجود غده های مورد نظر توجه پزشکان و متخصصان را به خود جلب ننموده، ووگل و تیمش می گویند که به احتمال قوی محل قرارگیری این اندام در قسمت پایینی جمجمه باعث شده تا از لحاظ دسترسی تجهیزات آندوسکوپی، محدودیت هایی جدی برای رسیدن به این محل وجود داشته باشد. ممکن است که مجرا های بزاقی این غده ها در گذشته شناسایی شده اند، اما هیچ دانشمندی متوجه این موضوع نشده بود که این مجرا ها جزو یک سیستم ترشح بزاق بزرگ تر هستند.

با این حال دسترسی به تجهیزات پیشرفته ای مانند اسکن PSMA PET/CT باعث شده تا محققان توانایی گذر کردن از محدودیت های سایر تجهیزات مانند سی تی اسکن، ام آر آی و وسایل التراسونیک را داشته باشند. این تجهیزات قدیمی تر از لحاظ دیداری ما را محدود می نمایند و خوشبختانه می بینیم که با پیشرفت علم و ساخت دستگاه های نو، قابلیت هایی نوین برای آنالیز بدن انسان به وجود آمده اند.

ووگل و تیمش می گویند که برای تایید رسمی وجود این اندام ناشناخته بدن در تمامی انسان ها، باید تحقیقات گسترده تری با حضور افراد بیشتر صورت بگیرد، اما می توان اطمینان داشت که غدد مورد نظر در قسمت بالایی سقف دهان و پشت بینی قرار گرفته اند و پیدا کردن آن ها با ما یاری می نماید تا در فرآیند هایی مانند پرتودرمانی یا همان رادیوتراپی بیماران سرطانی، از هدف قرار دادن آن ها خودداری کنیم.

مسائل بیماران مبتلا به سرطان

در پرتودرمانی متخصصان با استفاده از تشعشعات بافت های سرطانی بدن را هدف قرار می دهند و آن ها را نابود می نمایند؛ با این حال این پرتو ها توانایی تشخیص بافت سالم از ناسالم را ندارند و به همین علت، بر عهده متخصصان است تا با دقت فقط قسمت های تومور دار را هدف بگیرند. با این تفاسیر می توان از کشف نو تیم ووگل استفاده کرد و از آنجایی که غده های بزاقی نسبت به پرتو های به کار رفته بسیار آسیب پذیر هستند، در نظر گرفتن حضور این اندام دقت کار متخصصان رادیوتراپی را بالاتر خواهد برد.

از طرف دیگر جالب است بدانیم که آنالیز شرایط بیش از 700 بیمار سرطانی که فرآیند پرتودرمانی را پشت سر گذاشته اند، نشان می دهد که هدف گرفتن محل قرارگیری غدد بزاقی لوله ای تازه کشف شده، ترشح بزاق را برای آن ها سخت تر نموده است.

در گذشته این سوال پیش آمده بود که چرا با هدف قرار دادن قسمت پشت بینی در رادیوتراپی، چنین مسئله ای به هنگام خوردن غذا در بیماران ایجاد می گردد. با این تفاسیر تحقیق تیم ووگل از یک طرف مسائل گوارشی به وجود آمده در پرتودرمانی مورد نظر را تایید می نماید و از طرف دیگر، پژوهش اجرا شده روی این 700 بیمار نشان می دهد که واقعا در آن قسمت از سر انسان غدد بزاقی ناشناخته ای وجود دارند.

ژورنال Radiotherapy and Oncology مقاله ووگل و همکارانش را در خصوص این اندام ناشناخته بدن انسان منتشر نموده است.

پ